استانداردهای مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM)

مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) روشی نوین برای طراحی، مدیریت و احداث کارخانه یا پروژه‌های ساختمانی است که مزایای متعددی از جمله افزایش راندمان، کاهش هزینه‌ها و ارتقای کیفیت را به همراه دارد. استفاده از استانداردهای BIM در این فرآیند، نقشی حیاتی ایفا می‌کند و تضمین‌کننده کیفیت، دقت و هماهنگی بین ذینفعان مختلف پروژه خواهد بود.

اهمیت استفاده از استانداردها در مدلسازی اطلاعات ساختمان

افزایش کیفیت: استانداردها، چارچوبی برای تولید مدل‌های BIM با کیفیت بالا و قابل اعتماد ارائه می‌دهند.

دقت: استفاده از استانداردها، انسجام و دقت اطلاعات در مدل BIM را تضمین می‌کند.

هماهنگی: استانداردها، زبان مشترکی برای تبادل اطلاعات بین ذینفعان مختلف پروژه ایجاد می‌کنند.

کاهش هزینه‌ها: رعایت استانداردها در BIM، از بروز خطاها و دوباره کاری‌ها جلوگیری می‌کند و در نهایت منجر به کاهش هزینه‌ها می‌شود.

افزایش راندمان: استانداردها، فرآیند مدلسازی و تبادل اطلاعات را تسهیل و تسریع می‌کنند و راندمان پروژه را افزایش می‌دهند.

عواقب عدم رعایت استانداردها در مدلسازی اطلاعات ساختمان

عدم استفاده از استانداردها در BIM می‌تواند عواقب و مخاطرات متعددی را به دنبال داشته باشد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود:

عدم انسجام و پراکندگی اطلاعات

مدل‌های BIM بدون استفاده از استانداردها، انسجام و پراکندگی اطلاعات را به همراه دارند. این امر می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی در تبادل اطلاعات بین ذینفعان مختلف پروژه و همچنین در مدیریت اطلاعات پروژه شود. برای مثال، ممکن است اطلاعات مربوط به یک عنصر خاص در مدل‌های مختلف BIM متفاوت باشد، که این امر می‌تواند منجر به بروز خطا و دوباره کاری شود.

دشواری تبادل اطلاعات

عدم وجود زبان مشترک، تبادل اطلاعات بین ذینفعان مختلف پروژه را دشوار می‌کند. این امر می‌تواند منجر به کند شدن فرآیند پروژه و همچنین افزایش هزینه‌ها شود. برای مثال، اگر پیمانکار و طراح از استانداردهای متفاوتی برای مدل‌سازی استفاده کنند، تبادل اطلاعات بین آنها دشوار خواهد بود و ممکن است اطلاعات به درستی منتقل نشود.

افزایش احتمال خطا

مدل‌های BIM بدون استاندارد، بیشتر در معرض خطا و دوباره کاری هستند.

این امر می‌تواند منجر به بروز مشکلات متعددی در طول فرآیند پروژه و همچنین افزایش هزینه‌ها شود. برای مثال، اگر از استانداردهای نامناسب برای مدل‌سازی سازه استفاده شود، ممکن است سازه ناپایدار باشد و خطر ریزش آن وجود داشته باشد.

افزایش هزینه‌ها

عدم استفاده از استانداردها، می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌ها و تاخیر در پروژه شود. این امر به دلیل بروز خطا، دوباره کاری و کند شدن فرآیند پروژه رخ می‌دهد. برای مثال، اگر از استانداردهای نامناسب برای مدل‌سازی سیستم‌های تاسیساتی استفاده شود، ممکن است سیستم‌ها به درستی کار نکنند و نیاز به تعمیرات و بازسازی باشد.

عدم رضایت مشتری

عدم استفاده از استانداردها می‌تواند منجر به عدم رضایت مشتری از کیفیت پروژه شود. این امر به دلیل بروز خطا، دوباره کاری و افزایش هزینه‌ها رخ می‌دهد. برای مثال، اگر از استانداردهای نامناسب برای مدل‌سازی نما استفاده شود، ممکن است نما از نظر زیبایی شناسی مطلوب مشتری نباشد.

مراجع صدور استانداردهای مرتبط با BIM

در حال حاضر، مراجع متعددی در سطح ملی و بین‌المللی به تدوین و انتشار استانداردهای مرتبط با BIM می‌پردازند. در ادامه به معرفی برخی از این مراجع می‌پردازیم:

سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO)

این سازمان به عنوان مرجع اصلی تدوین و انتشار استانداردهای بین‌المللی در زمینه‌های مختلف، نقشی کلیدی در تدوین استانداردهای BIM ایفا می‌کند. مهم‌ترین دستاورد ISO در این زمینه، مجموعه استانداردهای ISO 19650 است که به عنوان مرجع اصلی در BIM شناخته می‌شود. این مجموعه استاندارد، چارچوبی جامع برای پیاده‌سازی BIM در تمام مراحل پروژه، از برنامه‌ریزی تا اجرا، ارائه می‌دهد.

موسسه معماران آمریکا (AIA)

این موسسه به عنوان یکی از پیشگامان در زمینه BIM، مجموعه استانداردهای مختص به خود را تدوین و منتشر کرده است. این مجموعه استاندارد، بر تبادل اطلاعات بین ذینفعان مختلف پروژه تمرکز دارد و به دنبال ایجاد زبان مشترکی برای تبادل اطلاعات در BIM است.

برخی از مهم‌ترین استانداردهای AIA در این زمینه عبارتند از:

• AIA BIM Interoperability Standards
• AIA G202-2014: Building Information Modeling Protocol Exhibit

موسسه ملی فناوری اطلاعات و ارتباطات (NIST)

این موسسه در ایالات متحده آمریکا، به عنوان مرجع تدوین و انتشار استانداردهای مرتبط با BIM در حوزه عمران و زیرساخت شناخته می‌شود. NIST در حال حاضر، بر روی تدوین مجموعه‌ای از استانداردها برای BIM در پروژه‌های عمرانی متمرکز است.

برخی از مهم‌ترین استانداردهای NIST در این زمینه عبارتند از:

• NIST SP 1202: Building Information Modeling (BIM) for Infrastructure
• NIST SP 1199: Guide for Developing and Implementing a BIM Program

استانداردهای مهم در مدلسازی اطلاعات ساختمان یا BIM

در فرآیند مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) رعایت الزامات و استانداردهای کلیدی، نقشی حیاتی در ارتقای کیفیت، راندمان و انسجام پروژه ایفا می‌کند. در ادامه به برخی از این الزامات و استانداردها در سه دسته کلی مدل‌سازی، تبادل اطلاعات و فرآیندهای BIM اشاره می‌شود:

استانداردهای مربوط به مدل‌سازی

سطوح توسعه (LOD): سطوح توسعه، جزئیات و دقت مدل را در مراحل مختلف پروژه تعریف می‌کنند. استفاده از سطوح توسعه، انسجام و هماهنگی بین مدل‌های مختلف BIM را تضمین می‌کند.

پارامترها: پارامترها، ویژگی‌های هندسی و غیرهندسی عناصر مدل را تعریف می‌کنند. استفاده از پارامترها، پویایی و انعطاف‌پذیری مدل را افزایش می‌دهد.

محدودیت‌ها: محدودیت‌ها، قواعد و ضوابطی را برای مدل تعریف می‌کنند تا از بروز خطا و تناقضات در مدل جلوگیری شود.

استانداردهای مدل‌سازی: استانداردهایی مانند ISO 19650-1 و AIA BIM Interoperability Standards، چارچوبی برای مدل‌سازی صحیح و دقیق اطلاعات ارائه می‌دهند.

الزامات و استانداردهای مربوط به تبادل اطلاعات

فرمت‌های تبادل: فرمت‌های تبادلی مانند IFC و BCF، امکان تبادل اطلاعات بین نرم‌افزارهای مختلف BIM را فراهم می‌کنند.

مفاهیم و تعاریف: استفاده از مفاهیم و تعاریف مشترک، تبادل اطلاعات و همکاری بین ذینفعان مختلف پروژه را تسهیل می‌کند.

استانداردهای تبادل اطلاعات: استانداردهایی مانند ISO 19650-2 و AIA G202-2014، چارچوبی برای تبادل صحیح و دقیق اطلاعات بین ذینفعان مختلف پروژه ارائه می‌دهند.

استانداردهای مربوط به فرآیندهای BIM

مدیریت اطلاعات: مدیریت اطلاعات، شامل فرآیندهای جمع‌آوری، ذخیره‌سازی، به‌روزرسانی و انتشار اطلاعات در طول چرخه حیات پروژه است.

تعامل و همکاری: تعامل و همکاری بین ذینفعان مختلف پروژه، از جمله معماران، مهندسان، پیمانکاران و مالکان، برای موفقیت BIM ضروری است.

استانداردهای فرایندی: استانداردهایی مانند ISO 19650-3 و BS 1192-2، چارچوبی برای پیاده‌سازی صحیح و کارآمد فرآیندهای BIM در پروژه ارائه می‌دهند.

جمع بندی

استفاده از استانداردها در مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) ضرورتی اجتناب ناپذیر است. رعایت استانداردها تضمین کننده کیفیت، دقت و هماهنگی در BIM است. نوین طرح به عنوان یک شرکت پیشرو در زمینه BIM، به تعهد خود به رعایت کامل استانداردهای BIM در تمام مراحل پروژه، از طراحی تا اجرا، پایبند است. این شرکت با بهره‌گیری از تیمی متخصص و مجرب در زمینه BIM، تضمین می‌کند که پروژه‌های شما از جمله احداث کارخانه، تاسیسات صنعتی و … با بالاترین کیفیت و مطابق با جدیدترین استانداردهای روز دنیا انجام شوند.